Miras hukuku, bir kişinin vefatının ardından geriye bıraktığı malvarlığının kimlere, nasıl geçeceğini belirleyen hukuk dalıdır. Türkiye’de miras işlemlerinin yasal olarak gerçekleştirilebilmesi için veraset ilamı (mirasçılık belgesi) alınması zorunludur. Bu belge, mirasçıların kim olduğunu ve pay oranlarını gösterir.
Bu yazımızda veraset ilamı, miras paylaşımı süreci ve kiralık kasalardaki haklar hakkında merak edilen tüm detayları bulabilirsiniz.
⸻
Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi) Nedir?
Veraset ilamı, vefat eden kişinin yasal veya atanmış mirasçılarının kimler olduğunu ve her birinin mirastaki payını gösteren resmi bir belgedir.
Bu belge olmadan miras işlemleri (örneğin taşınmaz devri, banka hesaplarının çözümü) yapılamaz.
Veraset İlamı Nereden Alınır?
Veraset ilamı şu iki yoldan alınabilir:
• Noterden (eğer tüm mirasçılar Türk vatandaşıysa),
• Sulh Hukuk Mahkemesi’nden (özellikle ihtilaflı durumlarda veya yabancı uyruklu mirasçılar varsa).
Gerekli Belgeler:
• Nüfus kayıt örneği (ölüm ve aile bilgilerini içeren),
• Kimlik belgesi,
• Başvuru dilekçesi.
Başvurunun ardından düzenlenen veraset ilamında tüm mirasçılar ve pay oranları açıkça belirtilir.
⸻
Mirasın Paylaşımı Nasıl Yapılır?
Veraset ilamı alındıktan sonra miras paylaşımı iki şekilde yapılabilir:
Mirasçılar kendi aralarında anlaşarak taşınır ve taşınmaz malları paylaşabilir. Taşınmazların devri için tapuda resmi işlem gerekir. Anlaşmanın yazılı yapılması önerilir.
Önemli Not: Anlaşmalı paylaşım yaparken miras paylaşım protokolü düzenlemek ileride doğabilecek ihtilafları önler.
Mirasçılar arasında anlaşma sağlanamazsa, “ortaklığın giderilmesi davası” (izale-i şüyu) açılır.
Mahkeme taşınmazı bölüştürebiliyorsa paylaştırır; mümkün değilse satış kararı vererek satış bedelini mirasçılar arasında paylaştırır.
⸻
Kiralık Kasa ve Miras
Miras bırakanın bankada kiralık kasası varsa, mirasçılar bu kasa üzerinde de hak sahibidir.
Ancak:
• Bankalar, kiralık kasayı açmadan önce veraset ilamı talep eder.
• Tüm mirasçıların ya da mahkeme kararıyla atanmış bir temsilcinin hazır bulunması gerekir.
• Kasanın açılması sırasında vergi memuru hazır bulunur ve kasada bulunanlar tutanak altına alınır. Kasada ziynet eşyaları varsa (kuyumcu)eksper de bulunarak değerleri ölçülür.
Kiralık kasa açılımı sırasında çıkan değerli evraklar, altınlar veya diğer eşyalar, mirasın paylaşımına dahil edilir.
⸻
Mirasın Reddi
Mirası kabul etmek istemeyen mirasçılar, ölüm tarihinden itibaren 3 ay içinde sulh hukuk mahkemesine başvurarak mirası reddedebilir.
Aksi halde miras kabul edilmiş sayılır.
⸻
Veraset ve İntikal Vergisi
Mirasçılar, kalan mallar nedeniyle veraset ve intikal vergisi ödemekle yükümlüdür.
Vergi oranı, mirasçının derecesine ve kalan malvarlığının değerine göre değişmektedir.
İlk derece mirasçılar (eş ve çocuklar) için oranlar daha düşüktür.
⸻
Örnekler
T.C. … Sulh Hukuk Mahkemesi
Veraset İlamı
• Miras Bırakan: Mehmet Yılmaz
• Ölüm Tarihi: 01.04.2025
• Mirasçılar:
• Ayşe Yılmaz (Eşi) – 1/4 oranında,
• Ali Yılmaz (Oğlu) – 3/8 oranında,
• Elif Yılmaz (Kızı) – 3/8 oranında.
İşbu belgeyle yukarıda belirtilen kişilerin, gösterilen oranlar dahilinde mirasçı oldukları tespit edilmiştir.
⸻
Miras Paylaşım Protokolü
Taraflar:
• Ayşe Yılmaz
• Ali Yılmaz
• Elif Yılmaz
Açıklama:
• İstanbul’daki taşınmaz, Ali Yılmaz’a verilecektir.
• Bankadaki 500.000 TL’nin 250.000 TL’si Elif Yılmaz’a, 250.000 TL’si Ayşe Yılmaz’a verilecektir.
• Altınlar Elif Yılmaz’a bırakılacaktır.
Taraflar, bu paylaşımı karşılıklı olarak kabul ettiklerini ve ileride herhangi bir hak talebinde bulunmayacaklarını beyan ederler.
İmzalar:
• Ayşe Yılmaz _____
• Ali Yılmaz _____
• Elif Yılmaz _____
Tarih: 26.04.2025
⸻
Sonuç
Miras işlemleri, doğru adımlar atıldığında hem hukuki hem de pratik açıdan sorunsuz bir şekilde tamamlanabilir.
Veraset ilamı alınması, kiralık kasaların açılması ve miras paylaşımı konusunda dikkatli olunması, ileride yaşanabilecek sorunların önüne geçer.
Profesyonel destek almak için tarafımızla iletişime geçebilirsiniz.